Đề xuất mô hình sách giáo khoa môn Khoa học tự nhiên theo định hướng phát triển năng lực

Đề xuất mô hình sách giáo khoa môn Khoa học tự nhiên theo định hướng phát triển năng lực

Nguyễn Thị Thanh Thủy thuynxbgd69@gmail.com Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam 81 Trần Hưng Đạo, Hà Nội, Việt Nam
Tóm tắt: 
Sách giáo khoa là một trong những yếu tố quyết định nhất đến chất lượng giáo dục của một quốc gia bên cạnh yếu tố giáo viên, hệ thống tổ chức giáo dục và hệ thống chương trình giáo dục. Xu hướng xây dựng chương trình, biên soạn sách giáo khoa theo hướng phát triển năng lực đang phát triển mạnh ở nhiều nước trên thế giới, đặc biệt là ở các nước tiên tiến, nhằm đáp ứng những đòi hỏi và thách thức của xã hội hiện đại. Sách giáo khoa môn Khoa học tự nhiên theo định hướng phát triển năng lực cần thỏa mãn các yêu cầu sau: Chức năng của sách giáo khoa môn Khoa học tự nhiên bao gồm: (1) Cung cấp thông tin và tra cứu thông tin khoa học. (2) Định hướng các hoạt động dạy học. (3) Tạo động cơ, hứng thú học tập, tìm tòi và khám phá khoa học. (4) Tạo điều kiện dạy học tích hợp. (5) Tạo điều kiện dạy học phân hóa. (6) Giáo dục đạo đức, giá trị. (7) Hỗ trợ tự học, tự nghiên cứu, vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn. (8) Củng cố, mở rộng kiến thức. (9) Tổ chức kiểm tra, đánh giá quá trình. (10) Hướng nghiệp. Cấu trúc chung sách giáo khoa môn Khoa học tự nhiên gồm 3 phần: Phần mở đầu; Phần thân; Phần cuối. Sách giáo khoa môn Khoa học tự nhiên theo định hướng phát triển năng lực sẽ được thể hiện qua 2 tuyến: Tuyến cung cấp nội dung cốt lõi; Tuyến định hướng các hoạt động và mở rộng (tìm tòi, khám phá và cung cấp thông tin).
Từ khóa: 
Textbooks
textbook model
textbook structure
competency-based textbooks
Natural Science subject
Tham khảo: 

[1] Bộ Giáo dục và Đào tạo, (2017), Dự thảo chương trình giáo dục phổ thông trong chương trình tổng thể đổi mới giáo dục phổ thông mới..

[2] Nguyễn Thị Lan Phương - Phan Doãn Thoại, (2017), Đề xuất sách giáo khoa định hướng phát triển năng lực, Tạp chí Giáo dục, số đặc biệt, kì 3, tháng 8, tr.14-18

[3] Nguyễn Thị Thanh Thủy - Mai Sỹ Tuấn, (2017), Sách giáo khoa theo định hướng phát triển năng lực người học, Tạp chí Khoa học Giáo dục, Số 144, tháng 9, tr. 45-49.

[4] Nguyễn Thị Thanh Thủy - Mai Sỹ Tuấn, (2018), Hình thành và phát triển năng lực cốt lõi thông qua sách giáo khoa môn Khoa học Tự nhiên cấp Trung học cơ sở, Tạp chí Khoa học Giáo dục, Số 01, tháng 01, tr.71-78.

[5] Nguyễn Thị Thanh Thủy - Mai Sỹ Tuấn, (2018), Đổi mới và hiện đại hóa chương trình và sách giáo khoa môn Khoa học tự nhiên ở cấp Trung học cơ sở theo định hướng phát triển năng lực, đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông sau 2018, Đổi mới và hiện đại hóa chương trình và sách giáo khoa theo định hướng phát triển năng lực, NXB Giáo dục Việt Nam, tr.417-425.

[6] Nguyễn Thị Thanh Thủy - Mai Sỹ Tuấn, (2018), Sách giáo khoa môn Khoa học tự nhiên – Kinh nghiệm quốc tế và bài học đối với Việt Nam, Báo cáo khoa học về Lí luận và phương pháp dạy học bộ môn Sinh học, hội thảo khoa học quốc gia lần thứ 1 (08/2018), tr.37-50. MS: NC/108- 2018, NXB Đại học Huế.

[7] Trần Đức Tuấn (Chủ nhiệm đề tài) - Vũ Văn Hùng - Nguyễn Thị Côi - Nguyễn Văn Tư - Nguyễn Thị Thanh Thuỷ,… (2016), Xây dựng tiêu chí đánh giá sách giáo khoa, sách giáo viên dạy các bộ môn và hoạt động trải nghiệm sáng tạo theo chương trình giáo dục mới, Báo cáo tổng kết nhiệm vụ khoa học – công nghệ trọng điểm cấp Bộ - Bộ Giáo dục và Đào tạo, B2014-62-01.

[8] http://vietnamfinance.vn/mo-hinh-la-gi-mot-so-mo-hinhtrong-kinh-te-hoc

[9] Addison Wesley, (2001), Science in Action 7, 8, 9, Pearson Education Canada.

[10] Addition Wesley, (2011), Science in Focus 1, 2, 3, Pearson Education Australia.

[11] Joan Fong - Lam Peng Kwan - Eric Lam - Christine Lee - Loo Poh Lim, (2013), Science Matters A&B, Pearson Education South Asia

[12] Kristen Erickson, (5/2017), The 5E Instructional Models, National Science Teachers Association, NASA Official.

[13] Nick Dixon - Neil Dixon, (2014), KS3 Success Science. Harper Collins

[14] Nick Dixon - Neil Dixon, (2011), Science in Context A&B. Harper Collins.

[15] Peter D Riley, (2014), Cambridge Checkpoint Science, Coursebook 7, 8, 9, Hodder Education.

[16] Rex M Heyworth, (2017), All about Science A&B, Pearson Education South Asia

Bài viết cùng số