Đổi mới dạy học nói và nghe trong trường trung học - Nhìn từ yêu cầu của Chương trình Giáo dục phổ thông môn Ngữ văn 2018

Đổi mới dạy học nói và nghe trong trường trung học - Nhìn từ yêu cầu của Chương trình Giáo dục phổ thông môn Ngữ văn 2018

Bùi Minh Đức* buiminhduc@hpu2.edu.vn Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Số 32 Nguyễn Văn Linh, phường Xuân Hòa, thành phố Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc, Việt Nam
Đỗ Thu Hà hadt@vnies.edu.vn Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam 52 Liễu Giai, Ba Đình, Hà Nội, Việt Nam
Tóm tắt: 
Nói và nghe là hai kĩ năng sử dụng ngôn ngữ quan trọng cần rèn luyện cho học sinh. Tuy nhiên, hai kĩ năng này chưa được chú trọng nhiều trong dạy học Ngữ văn ở các Chương trình Giáo dục phổ thông trước đây. Chương trình Ngữ văn 2018 ra đời đã trả lại vị trí xứng đáng cho hai kĩ năng nói và nghe, đồng thời đặt ra những yêu cầu đối với giáo viên và học sinh trong quá trình dạy và học. Thực tiễn đó đặt ra những vấn đề lí thuyết có liên quan mang tính ứng dụng cao cần được xem xét thấu đáo hơn. Vì vậy, trong phạm vi bài viết này, chúng tôi tập trung phân tích sâu ba bình diện: Mục tiêu, nhiệm vụ, phương pháp dạy học nói và nghe theo yêu cầu phát triển phẩm chất và năng lực học sinh; bước đầu đưa ra một số nhận định về dạy học phát triển năng lực giao tiếp bằng ngôn ngữ nói chung và phát triển kĩ năng nói, nghe ở học sinh trung học nói riêng.
Tham khảo: 

[1] Jean-Marc Denommé - Madeleine Roy, (2000), Tiến tới một phương pháp sư phạm tương tác, NXB Thanh niên.

[2] Hoàng Hòa Bình (chủ biên), (2014), Dạy học Ngữ văn ở trường phổ thông, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.

[3] Karen Casey, (2016), Khi ta thay đổi, thế giới sẽ đổi thay, NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh.

[4] Sherwyn Morreale - Rebecca B. Rubin - Elizabeth Jones, (1998), Speaking and Listening Competencies for College Students, National Communication Corporation.

[5] Đinh Thanh Huệ, (2004), Phát triển kĩ năng nói tâm điểm của việc dạy học ngoại ngữ, Tạp chí Giáo dục, số 91.

[6] Nguyễn Trí, (2001), Dạy các kĩ năng nghe - nói cho học sinh Tiểu học, Tạp chí Giáo dục, số 10, tr.24-26.

[7] Phạm Văn Vĩnh, (2010), Phương pháp tự học ngoại ngữ nhanh - hiệu quả, NXB Quân đội nhân dân.

[8] Stephen D.Krashen, (2004), The Power of Reading, Uimited, Westport Connecticut, London.

[9] Bộ Giáo dục và Đào tạo, (2021), Chương trình Giáo dục phổ thông, NXB Đại học Sư phạm Hà Nội

[10] M. Mojibur Rahman, (2010), Teaching Oral Communication Skills: A Task-based Approach, 9, http://www.esp-world.info.

[11] Dale Carnegie, (2011), Nghệ thuật nói trước công chúng (Song Hà biên dịch), NXB Văn hóa Thông tin.

[12] Đỗ Thu Hà, (2014), Xây dựng hệ thống bài tập phát triển kĩ năng nói cho sinh viên sư phạm ở học phần “Tiếng Việt thực hành”, Luận án Tiến sĩ Giáo dục học, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam

[13] Jo Condrill, Bennie Bough, (2011), Giao tiếp bất kì ai, NXB Lao động xã hội.

[14] Đỗ Ngọc Thống (Tổng Chủ biên) - Bùi Minh Đức (Chủ biên) - Đỗ Thu Hà - Phạm Thị Thu Hiền - Lê Thị Minh Nguyệt, (2020), Dạy học phát triển năng lực môn Ngữ văn Trung học phổ thông, NXB Đại học Sư phạm Hà Nội.

[15] Nick Morgan, (2010), Oral communication skills, Harvard Business School Publishing Corporation

Bài viết cùng số