Sáng kiến “Vành đai và Con đường” của Trung Quốc và một số kiến nghị hợp tác quốc tế trong giáo dục đại học Việt - Trung

Sáng kiến “Vành đai và Con đường” của Trung Quốc và một số kiến nghị hợp tác quốc tế trong giáo dục đại học Việt - Trung

Nguyễn Thị Quý ntquy@ued.udn.vn Trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng 459 Tôn Đức Thắng, quận Liên Chiểu, Thành phố Đà Nẵng, Việt Nam
Tóm tắt: 
Quốc tế hóa và khu vực hóa là xu thế phát triển của giáo dục đại học trên thế giới hiện nay. Việt Nam và Trung Quốc có vị trí địa lí gần gũi, quan hệ thương mại khăng khít, văn hóa - giáo dục tương đồng. Những yếu tố này là lợi thế để hai quốc gia tiến hành hợp tác quốc tế về giáo dục đại học, đặc biệt là trong bối cảnh Trung Quốc thực thi “Sáng kiến Vành đai và Con đường” (BRI). Để thúc đẩy hợp tác toàn diện về giáo dục đại học trong bối cảnh mới, hai quốc gia cần nghiên cứu xây dựng, hoàn thiện các cơ chế, chính sách hợp tác trên cơ sở đánh giá thực trạng hợp tác trước đây. Bài viết mô tả chính sách giáo dục của Trung Quốc trong khuôn khổ BRI, thực trạng hợp tác giáo dục đại học Việt - Trung trước khi Việt Nam tham gia vào BRI, từ đó đề xuất một số kiến nghị về hợp tác giáo dục đại học của hai quốc gia trong tương lai.
Từ khóa: 
Sáng kiến Vành đai và Con đường
quốc tế hóa
giáo dục đại học
Việt Nam
Trung Quốc.
Tham khảo: 

[1] BR net, 我国已签署共建“一带一路”合作文件205份 (Trung Quốc đã kí kết 205 văn bản hợp tác để cùng xây dựng “Vành đai và Con đường”), (2021), https://www. yidaiyilu.gov.cn/xwzx/gnxw/163241.htm.

[2] BRF, Joint Communique of the Leaders’ Roundtable of the 2nd Belt and Road Forum for International Cooperation, (2019), http://www.beltandroadforum. org/english/n100/2019/0427/c36-1311.html.

[3] Ministry of Education of the People’s Republic of China, Education Action Plan for the Belt and Road Initiative, (2016), https://eng.yidaiyilu.gov.cn/zchj/ qwfb/30277.htm.

[4] Ministry of Education of the People’s Republic of China, 教育部三项成果纳入第二届“一带一路”国际 合作高峰论坛成果清单 (Ba thành tích của Bộ Giáo dục được đưa vào danh sách thành tựu của Diễn đàn cấp cao hợp tác quốc tế “Vành đai và Con đường” lần thứ hai), (2019).

[5] Ministry of Education of the People’s Republic of China, Educational opening up to provide services for the Belt and Road, (2018), http://en.moe.gov. cn/Specials/Review/Facts_2147443481/201806/ t20180626_341024.html

[6] Ministry of Education of the People’s Republic of China, The role of education in promoting ties in BRI countries, (2021), https://eng.yidaiyilu.gov.cn/qwyw/ rdxw/167511.htm.

[7] I. d’Hooghe, 2 China’s BRI and International Cooperation in Higher Education and Research, in: Global Perspectives on China’s Belt and Road Initiative, Amsterdam University Press, (2021), pp. 35–58. https:// doi.org/10.1515/9789048553952-003.

[8] B. Chunli, The Road to Innovation’, Bulletin of the Chinese Academy of Sciences, 32(3), 130-132., Bulletin of the Chinese Academy of Sciences. 32, (2018), 130–132. https://english.cas.cn/bcas/2018_3/201810/ P020181031691157289944.pdf

[9] L. Aisi, A. Ruby, The Belt and Road Initiative and Higher Education, International Higher Education, (2020), 18–20. https://ejournals.bc.edu/index.php/ihe/ article/view/14645.

[10] ANSO, What is ANSO, (n.d.), http://www.anso.org.cn/about/anso/ (accessed July 25, 2023)

[11] R. Yang, Internationalization, Regionalization, and Soft Power: China’s Relations with ASEAN Member Countries in Higher Education, Frontiers of Education in China. 7, (2012), 486–507. https://doi.org/10.1007/ BF03396951

[12] Mạng lưu học sinh Việt Nam, 中越教育交流与 合作 (Giao lưu và hợp tác giáo dục Việt – Trung), (2022), https://vietnam.lxgz.org.cn/vietnam/ jyjl/2022083016180125823/index.html

[13] Yiming, 我校与越南老街省教育厅签署合作培训合 同 (Trường chúng tôi đã kí hợp đồng hợp tác đào tạo với Sở giáo dục tỉnh Lào Cai, Việt Nam), (2007), http:// www.ynu.edu.cn/info/1004/20719.htm

[14] Bộ Giáo dục và đào tạo, Danh sách các chương trình liên kết đào tạo với nước ngoài đã được bộ giáo dục và đào tạo phê duyệt (tính đến 21/03/2017), (2017)

[15] CAFSA, 年度全国来华留学生数据统计 (Thống kê quốc gia hàng năm về sinh viên quốc tế tại Trung Quốc), (n.d.), http://www.cafsa.org.cn/research/72.html (accessed July 25, 2023).

[16] M.H. Vũ, Quan hệ giao lưu và hợp tác giáo dục giữa Việt Nam - Trung Quốc giai đoạn từ 1950 đến nay, Luận án Tiến sĩ, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội, (2019). http:// repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/88389

[17] Bộ Ngoại giao, Hiệp định hợp tác trong lĩnh vực giáo dục giữa Chính phủ Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, (2022).

[18] Trường Đại học Lâm nghiệp, Diễn đàn Hiệu trưởng các trường đại học Lâm nghiệp khu vực Sông Mê Kông mở ra nhiều cơ hội hợp tác mới, (2023), https://vnuf. edu.vn/dien-dan-hieu-truong-cac-truong-dai-hoc-lamnghiep-khu-vuc-song-me-kong-mo-ra-nhieu-co-hoi-hop-tac-moi.html

[19] Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội, Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội kí kết thỏa thuận hợp tác đào tạo với Trường Đại học Khoa học kĩ thuật Quảng Tây, Trung Quốc, (2023), https://www.haui.edu.vn/vn/tintuc/truong-dai-hoc-cong-nghiep-ha-noi-ky-ket-thoathuan-hop-tac-dao-tao-voi-truong-dai-hoc-khoa-hocky-thuat-quang-tay-trung-quoc/64028.

[20] Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, Lễ kí kết thoả thuận hợp tác (MOU) giữa JABES – UEH và Trường Đại học Huzhou (Trung Quốc), (2019), https://www. ueh.edu.vn/tin-tuc/le-ky-ket-thoa-thuan-hop-tac-mougiua-jabes-–-ueh-va-truong-dai-hoc-huzhou-trungquoc_15082

[21] Trường Đại học Thủy lợi, Mạng lưới Hợp tác quốc tế, (2020). https://www.tlu.edu.vn/thoa-thuan-hoptac

[22] T.H.T. Nguyễn, Quốc tế hóa giáo dục đại học ở Việt Nam (2001-2020), Luận án Tiến sĩ, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội, (2022).

[23] F.N. d’Hooghe, I., Montulet, A., de Wolff, M., & Pieke, Assessing Europe-China Collaboration in Higher Education and Research. Leiden: Leiden Asia Centre, Leiden, (2018).

[24] BR net, 一带一路大数据指数 (Các dữ liệu Vành đai và Con đường), (2022), https://www.yidaiyilu.gov.cn/info/ iList.jsp?tm_id=513.

[25] J. Wang, W. Yang, Reflections on China - ASEAN Higher Education Cooperation in the Context of the “Belt & Road Initiative” BT - Proceedings of the 2nd International Symposium on Business Corporation and Development in South-East and South Asia under B&R Initiative (ISBCD , in: Atlantis Press, 2017: pp. 241– 244. https://doi.org/10.2991/isbcd-17.2017.49.

Bài viết cùng số