Danh sách bài viết

Ngày nay, nền giáo dục Việt Nam đang hướng đến việc phát triển năng lực toàn diện cho học sinh, trong đó có năng lực tự học. Một trong các biện pháp để bồi dưỡng năng lực tự học môn Hóa học cho học sinh trường trung học phổ thông là sử dụng bài tập tự học môn Hóa học. Để kiểm tra, đánh giá sự phát triển năng lực tự học của học sinh sau khi các em sử dụng bài tập tự học môn Hóa học, chúng tôi đã thiết kế bộ công cụ đánh giá. Bộ công cụ này cũng sẽ giúp giáo viên và các chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục điều chỉnh quá trình bồi dưỡng năng lực tự học môn Hóa học cho học sinh ngày càng phát triển và hoàn thiện hơn.

Bài viết trình bày bản chất và sự cần thiết của quá trình học tự chủ của người học trong bối cảnh nền giáo dục phải đối mặt với những tác động hai chiều của sự phát triển nhanh chóng của khoa học, kĩ thuật và công nghệ diễn ra trên nhiều bình diện. Bên cạnh đó, bài viết chỉ ra mô hình thể hiện sự tác động tích cực hay mối quan hệ mật thiết và ràng buộc giữa đánh giá quá trình (Đánh giá hình thành - Formative Assessment) của người dạy thông qua phản hồi đến người học và đến việc học tập tự chủ của người học. Nâng cao hiệu quả đánh giá của người dạy thông qua hình thức phản hồi đến người học là cách làm thiết thực để đảm bảo và phát huy hiệu quả của việc học tập tự chủ của người học từ đó nâng cao chất lượng đầu ra (kết quả học tập).

Trong nghiên cứu, 390 phụ huynh và 78 giáo viên thuộc 13 trường mẫu giáo của các tỉnh, thành phố gồm: Hà Nội, Huế và Cần Thơ đại diện cho miền Bắc, miền Trung và miền Nam đã tham gia trả lời Phiếu nhận xét về mức độ quan trọng của 50 tiêu chí (gồm 4 nội dung) đánh giá chất lượng giáo dục ở trường MN có nguồn gốc từ các tài liệu và công cụ đánh giá quốc tế.Từng tiêu chí được đánh giá theo 7 mức độ (từ mức độ 1: không quan trọng đến mức độ 7: rất quan trọng) tương ứng với điểm số từ 1 đến 7. Kết quả nghiên cứu cho thấy: Giáo viên và phụ huynh đều đánh giá cao mức độ quan trọng của từng tiêu chí nêu ra trong bộ phiếu (giá trị trung bình của từng tiêu chí đều ≥ 4); nhìn chung, giữa giáo viên và phụ huynh có sự thống nhất cao trong thứ bậc xếp hạng mức độ quan trọng của các tiêu chí (với hệ số tương quan về thứ bậc xếp hạng rs = .83); giữa các tiêu chí trong từng nội dung của cả bốn nội dung chất lượng (Chất lượng quá trình giáo dục; Chất lượng sự phối hợp giữa nhà trường và gia đình; Chất lượng định hướng giáo dục; Chất lượng cấu trúc giáo dục) ở giáo viên và phụ huynh tương quan chặt chẽ với nhau, từ đó cho thấy cả bốn nội dung này đều có thể được sử dụng ở Việt Nam để đánh giá chất lượng giáo dục ở các trường mầm non, góp phần nâng cao chất lượng bậc học mầm non nước ta tiến tới đạt chất lượng ngang bằng các nước trong khu vực và trên thế giới.

Sách giáo khoa là một trong những yếu tố quyết định nhất đến chất lượng giáo dục của một quốc gia bên cạnh yếu tố giáo viên, hệ thống tổ chức giáo dục và hệ thống chương trình giáo dục. Xu hướng xây dựng chương trình, biên soạn sách giáo khoa theo hướng phát triển năng lực đang phát triển mạnh ở nhiều nước trên thế giới, đặc biệt là ở các nước tiên tiến, nhằm đáp ứng những đòi hỏi và thách thức của xã hội hiện đại. Sách giáo khoa môn Khoa học tự nhiên theo định hướng phát triển năng lực cần thỏa mãn các yêu cầu sau: Chức năng của sách giáo khoa môn Khoa học tự nhiên bao gồm: (1) Cung cấp thông tin và tra cứu thông tin khoa học. (2) Định hướng các hoạt động dạy học. (3) Tạo động cơ, hứng thú học tập, tìm tòi và khám phá khoa học. (4) Tạo điều kiện dạy học tích hợp. (5) Tạo điều kiện dạy học phân hóa. (6) Giáo dục đạo đức, giá trị. (7) Hỗ trợ tự học, tự nghiên cứu, vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn. (8) Củng cố, mở rộng kiến thức. (9) Tổ chức kiểm tra, đánh giá quá trình. (10) Hướng nghiệp. Cấu trúc chung sách giáo khoa môn Khoa học tự nhiên gồm 3 phần: Phần mở đầu; Phần thân; Phần cuối. Sách giáo khoa môn Khoa học tự nhiên theo định hướng phát triển năng lực sẽ được thể hiện qua 2 tuyến: Tuyến cung cấp nội dung cốt lõi; Tuyến định hướng các hoạt động và mở rộng (tìm tòi, khám phá và cung cấp thông tin).