QUY TRÌNH XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG BÀI TẬP CÓ NỘI DUNG THỰC TIỄN NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC PHẦN “CƠ HỌC” VẬT LÍ LỚP 10 Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG

QUY TRÌNH XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG BÀI TẬP CÓ NỘI DUNG THỰC TIỄN NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC PHẦN “CƠ HỌC” VẬT LÍ LỚP 10 Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG

Nguyễn Thị Nhị ntnhi@sgu.edu.vn Trường Đại học Sài Gòn 273 An Dương Vương, phường Chợ Quán, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
Mai Văn Trinh mvtrinh@moet.gov.vn Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam 101 Trần Hưng Đạo, phường Cửa Nam, Hà Nội, Việt Nam
Phan Khắc Toàn* phankhactoan@gmail.com Trường Đại học Vinh 182 Lê Duẩn, phường Trường Vinh, tỉnh Nghệ An, Việt Nam
Tóm tắt: 
Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 nhấn mạnh phát triển năng lực học sinh, trong đó năng lực giải quyết vấn đề là trọng tâm. Vật lí, với tính thực tiễn, có tiềm năng phát triển năng lực này qua bài tập gắn với thực tế. Phần “Cơ học” lớp 10 liên quan chặt chẽ đến đời sống và sản xuất, là cơ hội để thiết kế bài tập thực tiễn. Tuy nhiên, giáo viên gặp khó khăn trong việc xây dựng và sử dụng bài tập một cách hệ thống. Nghiên cứu này đề xuất hai quy trình: 1) Xây dựng bài tập thực tiễn để phát triển năng lực giải quyết vấn đề 2) Sử dụng bài tập trong dạy học Cơ học lớp 10. Các quy trình dựa trên cơ sở lí luận vững chắc (OECD, 2014; Phạm Hữu Tòng, 2004), có tính khả thi cao. So với các nghiên cứu trước, nghiên cứu này lấp khoảng trống về quy trình hệ thống hóa thiết kế bài tập thực tiễn cho phần Cơ học, với các bước cụ thể và ví dụ minh họa rõ ràng. Nghiên cứu làm rõ cách tiếp cận dạy học theo năng lực, cung cấp công cụ đổi mới dạy học Vật lí theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.
Từ khóa: 
Bài tập có nội dung thực tiễn
năng lực giải quyết vấn đề
cơ học
dạy học theo năng lực.
Tham khảo: 

[1] Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2018). Chương trình Giáo dục phổ thông - Chương trình tổng thể (Ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT, ngày 26 tháng 12 năm 2018).

[2] Đỗ Hương Trà, Nguyễn Văn Biên, Tưởng Duy Hải, Phạm Xuân Quế & Dương Xuân Quý. (2019). Dạy học phát triển năng lực môn Vật lí trung học phổ thông. NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội.

[3] Handayani, A. D. & Iswantiningtyas, V. (2020). Javanese traditional games as a teaching and learning media to socialize and introduce mathematics since early age. Journal of Physics: Conference Series, 1521(3), 032008. https://doi.org/10.1088/1742 6596/1521/3/032008.

[4] Lê Thanh Oai. (2016). Thiết kế bài tập thực tiễn trong dạy học Sinh học 11 Trung học phổ thông. Tạp chí Giáo dục, 396, 52–55.

[5] OECD. (2014). PISA 2012 results: Creative problem solving (Volume V): Students’ skills in tackling real-life problems. OECD Publishing. https://doi. org/10.1787/9789264208070-en.

[6] Phạm Hữu Tòng. (2004). Dạy học Vật lí ở trường phổ thông theo định hướng phát triển hoạt động học tích cực, tự chủ, sáng tạo và tư duy khoa học. NXB Giáo dục, Hà Nội.

[7] Silitonga, H. T. M., Panjaitan, M. & Supriyati, Y. (2020). Problem solving based physics learning strategy to enhance students’ higher order thinking skills. Journal of Physics: Conference Series, 1567(4), 042104. https://doi.org/10.1088/1742-6596/1567/4/042104.

Bài viết cùng số