Danh sách bài viết

Trong dạy học Tin học, năng lực dạy học STEM là một trong những năng lực mới, cần phát triển cho sinh viên Sư phạm Tin học. Trong Chương trình Giáo dục phổ thông môn Tin học 2018, Robotics thuộc chuyên đề định hướng Khoa học máy tính, đây là một lĩnh vực gắn liền với giáo dục STEM. Nghiên cứu này làm nổi bật các năng lực thành phần và biểu hiện cụ thể của năng lực dạy học STEM của sinh viên ngành Sư phạm Tin học; đề xuất quy trình phát triển năng lực dạy học STEM cho sinh viên ngành Sư phạm Tin học thông qua dạy học về Robotics. Vận dụng quy trình này, giảng viên tổ chức cho sinh viên thiết kế các tình huống dạy học Robotics, góp phần phát triển năng lực dạy học STEM cho sinh viên Sư phạm Tin học. Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng vào thực tiễn đào tạo giáo viên phổ thông, sinh viên Sư phạm của các trường Sư phạm trên toàn quốc, góp phần phát triển năng lực dạy học STEM cho sinh viên ngành Sư phạm Tin học.

Việc áp dụng các phương pháp giảng dạy sáng tạo như trò chơi học tập không chỉ nâng cao chất lượng giáo dục mà còn góp phần phát triển những kĩ năng mềm cần thiết cho học sinh Tiểu học, đặc biệt là học sinh lớp 1. Vì vậy, việc sử dụng trò chơi học tập trong môn Tiếng Việt không chỉ giúp học sinh lớp 1 nắm vững kiến thức, tạo cho các em niềm say mê, hứng thú trong học tập mà còn đóng một vai trò rất quan trọng trong việc phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác cho học sinh. Do đó, trong quá trình giảng dạy, giáo viên cần tích cực áp dụng hình thức trò chơi học tập đa dạng và phong phú để mang lại hiệu quả tốt nhất cho học sinh. Trên cơ sở nghiên cứu khái niệm năng lực giao tiếp và hợp tác, trò chơi học tập và yêu cầu về năng lực chung trong môn Tiếng Việt, bài viết xây dựng các nguyên tắc tổ chức trò chơi, cách thức sử dụng trò chơi học tập trong dạy học môn Tiếng Việt 1, đồng thời đưa ra một số trò chơi phù hợp để giáo viên có thể vận dụng trong giảng dạy.

Dữ liệu nghiên cứu là một trong những sản phẩm giá trị nhất của phần lớn các nghiên cứu. Việc công khai các bộ dữ liệu nghiên cứu dưới dạng miễn phí và truy cập mở do đó trở thành một trong những thực hành cốt lõi của phong trào khoa học mở. Trong bối cảnh này, xuất bản các bài báo dữ liệu là một lựa chọn tối ưu, không chỉ để công bố dữ liệu mà còn cung cấp các mô tả cần thiết giúp đồng nghiệp và cộng đồng nghiên cứu dễ dàng tìm kiếm, truy cập và tái sử dụng. Tuy nhiên, việc xuất bản dữ liệu vẫn là một thực hành chưa phổ biến và còn xa lạ đối với các nhà khoa học Việt Nam. Nghiên cứu này tập trung xem xét các bài báo dữ liệu thuộc lĩnh vực Khoa học xã hội của các tác giả Việt Nam được công bố trên các tạp chí được chỉ mục trong cơ sở dữ liệu SCOPUS. Kết quả cho thấy, có 57 bài báo dữ liệu được ghi nhận, với số lượng vượt mốc 10 bài/năm từ năm 2020, trùng với thời điểm đại dịch COVID-19 bùng phát, trong đó các công bố nổi bật chủ yếu thuộc lĩnh vực giáo dục. Phần lớn các bài báo được công bố trên Tạp chí Data in Brief. Ngoài ra, nghiên cứu cũng liệt kê các nguồn tài trợ cho các bài báo dữ liệu và thảo luận về tầm quan trọng của thực hành này đối với cộng đồng học thuật Việt Nam.

Sử dụng bài tập đánh giá năng lực khoa học đáp ứng được yêu cầu đánh giá định kì và đánh giá thường xuyên. Tuy nhiên, việc thiết kế các bài tập đánh giá năng lực trong dạy học Khoa học của giáo viên đáp ứng đổi mới chương trình và tiệm cận với một số chương trình quốc tế còn nhiều hạn chế. Do đó, nghiên cứu xây dựng 02 bài tập đánh giá năng lực nhận thức khoa học tự nhiên, 03 bài tập đánh giá năng lực tìm hiểu về môi trường tự nhiên xung quanh và 03 bài tập đánh giá năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học trong chủ đề “Con người và sức khoẻ” môn Khoa học lớp 4 dựa trên thang nhận thức của Bloom và tiệm cận với đánh giá năng lực trong chương trình quốc tế của Cambridge. Các bài tập được đưa vào thực nghiệm ở Trường Tiểu học Mùa Xuân, quận Bình Thạnh cho thấy có sự khác biệt về việc hoàn thành các yêu cầu bài tập đánh giá giữa học sinh ở lớp thực nghiệm và lớp đối chứng sau khi giáo viên triển khai dạy học. Trong lớp thực nghiệm, giáo viên áp dụng các phương pháp dạy học nhằm giúp học sinh vận dụng kiến thức từ bài học vào việc giải quyết các vấn đề thực tiễn. Kết quả cho thấy, học sinh thực hiện các bài tập tình huống đạt hiệu quả cao hơn so với lớp đối chứng, đặc biệt trong việc giải thích mối quan hệ giữa chế độ ăn uống và việc chăm sóc sức khỏe. Những kết quả này cung cấp cơ sở cho giáo viên trong việc xây dựng và triển khai các bài tập đánh giá năng lực khoa học, đổi mới phương pháp dạy học, đáp ứng các yêu cầu cần đạt của môn Khoa học, đồng thời tiệm cận với tiêu chuẩn đánh giá quốc tế.