Danh sách bài viết

Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 nhằm phát triển phẩm chất và năng lực học sinh với những kiến thức, kĩ năng cơ bản, thiết thực, hiện đại; hài hòa đức, trí, thể, mĩ; chú trọng thực hành, vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết vấn đề trong học tập và đời sống. Theo đó, phát triển năng lực sử dụng ngôn ngữ sẽ giúp người học có khả năng sử dụng chính xác ngôn ngữ nói và viết trên cả ba phương diện: ngữ âm, từ vựng và ngữ pháp; nhờ có năng lực ngôn ngữ mà người học phát triển được các năng lực khác như năng lực tư duy, năng lực giao tiếp. Nghiên cứu này sẽ tập trung đánh giá và phân tích thực trạng năng lực sử dụng ngôn ngữ của học sinh và quản lí hoạt động bồi dưỡng nâng cao năng lực sử dụng ngôn ngữ cho học sinh người Khmer; từ đó, đề xuất mô hình phát triển năng lực sử dụng ngôn ngữ cho học sinh người Khmer ở các trường phổ thông dân tộc nội trú vùng Đồng bằng Sông Cửu Long đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

Sự phát triển của công nghệ AI tạo sinh (GenAI) và các mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs) khẳng định tiềm năng của các công cụ AI trong việc hỗ trợ giải quyết các khó khăn đồng thời thúc đẩy quá trình dạy học ngôn ngữ và văn học. Chương trình Giáo dục phổ thông môn Ngữ văn 2018 triển khai nội dung trên trục chính là bốn kĩ năng: đọc, viết, nói và nghe. Các công cụ AI hiện nay đều có thể tham gia vào hỗ trợ quá trình dạy học các kĩ năng này, thế nhưng chưa phổ biến, chưa đạt được hiệu quả như mong muốn và chưa có thành tựu rõ rệt, đặc biệt ở trung học phổ thông. Chúng tôi sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp lí luận và phương pháp khảo sát, điều tra thực tiễn để xác định những khó khăn khi ứng dụng AI trong dạy học môn Ngữ văn ở các trường phổ thông. Nhận thấy một trong những nguyên nhân quan trọng là sự thiếu định hướng khi sử dụng các công cụ trí tuệ nhân tạo vào dạy học nên chúng tôi tiến hành nghiên cứu này để thiết lập cách thức đưa AI vào quá trình giáo dục nhằm đạt hiệu quả như mong muốn. Trong phạm vi của bài viết, chúng tôi tập trung nghiên cứu việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong dạy học nói và nghe ở trường phổ thông, từ việc trình bày khái niệm của trí tuệ nhân tạo, khảo sát từ thực tiễn những cơ hội và thách thức khi ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong dạy học nói và nghe, chúng tôi đề xuất ra một số yêu cầu đối với ứng dụng trí tuệ nhân tạo, giúp giáo viên và học sinh biết khai thác hợp lí tiềm năng của các công cụ AI, góp phần làm cho việc dạy học Ngữ văn nói chung và dạy học nói và nghe nói riêng trong nhà trường phổ thông đạt hiệu quả tốt hơn.

Trong nghiên cứu này, nhóm tác giả tập trung vào việc sử dụng phần mềm GeoGebra để thiết kế các mô hình động nhằm hỗ trợ dạy học khám phá chủ đề Một số yếu tố xác suất trong chương trình Toán Trung học cơ sở. Với tính trực quan và tương tác cao, thông qua mô phỏng động trên GeoGebra giúp minh họa các khái niệm xác suất lí thuyết, xác suất thực nghiệm và mối liên hệ của chúng. Nghiên cứu đề xuất quy trình thiết kế mô hình động trên GeoGebra, bao gồm các ví dụ cụ thể với các mô hình mô phỏng gieo đồng xu, xúc xắc, vòng quay và đánh giá tính khả thi thông qua thực nghiệm sư phạm. Kết quả cho thấy, việc sử dụng mô hình động giúp học sinh hứng thú hơn, dễ dàng hình dung các tình huống xác suất và ghi nhớ kiến thức lâu hơn so với phương pháp truyền thống. Nghiên cứu góp phần phát triển tài nguyên số trong dạy học Toán, đồng thời đề xuất hướng ứng dụng công nghệ vào giảng dạy chủ đề Một số yếu tố xác suất ở Trung học cơ sở.